Doğum Sonrası

Emzirme

Anne sütünün bebekler için en iyisi olduğunu bilmekte ve buna inanmaktayız. Bebeğinizi doğumdan sonra en kısa sürede emzirmeniz gerekmektedir. Bunu normal doğum sonrası yatağınıza alındığınızda, sezaryen sonrası ise anestezinin etkisi geçmeye başladığında hemen yapmalısınız. Nasıl emzireceğiniz konusunda hemşireler size yardımcı olacak ve doğru emzirme şeklini öğretecektir. Her gebe kadının vücudunda, hamilelik süresinde bebeğini emzirebilmesi için gerekli değişimler olmaktadır. Bu yüzden her anne emzirme yeteneğine sahiptir. Önemli olan bu yeteneğini uygun şekilde kullanabilmektir.

Emzirme döneminde meme bakımı önem taşımaktadır. Memelerin temizliğine ve meme başlarının ıslak kalmamasına dikkat edilmelidir. Meme çatlaklarını önlemek için tarafımızdan önerilecek krem ya da merhemleri kullanabilirsiniz.

Emzirmeden hemen önce memelerin duru su (sabunla değil!) veya bikarbonatlı suyla temizlenmesi yeterlidir. Temizleme işleminde kendi sütünüzü de kullanabilirsiniz. Emzirme sonrasında meme başı ıslandıkça kurutulmalıdır. Bu amaçla pamuk veya pedleri kullanabilirsiniz.

Memenizde süt birikmemelidir. Sütünüz bebeğinizin aldığından daha fazla ise ve birikirse, meme iltihabı için risk oluşturacaktır. Bu durumda memenizi sağarak boşaltmak için, tirle ya da meme sağma makinaları kullanılabilir.

Memelerde hassasiyet, şişme, kızarıklık ve sıcaklık artışı olması ya da meme başlarından iltihap gelmesi acilen başvurmanızı gerektirir.


Bebeğinizin doğum sonrası bakımı

Bebeğinizin doğum sonrasında doğum yaptığınız hastanede Çocuk Hastalıkları Uzmanı tarafından ilk muayenesi yapılmakta ve herhangi bir problem olup olmadığı araştırılmaktadır. Taburcu olurken bebeğiniz ile ilgili olarak göbek bakımını, aşı takvimini, diğer dikkat etmeniz gereken konuları ve acil durumları anlatılacaktır.

Çocuğunuzun normal kontrolleri, aşı uygulamaları ve beslenmesi ile ilgili olarak bir çocuk hekimine veya kliniğine başvurmanız gerekmektedir.

Bebeklerde doğumdan 1-2 gün sonra sarılık gelişebilir. Hastaneden taburcu olduktan sonra artan bir sarılık olursa lütfen bir çocuk hekimine veya kliniğine başvurunuz.


Kendinize ait dikkat etmenizi gerektiren konular

Epizyotomi, sezaryen kesisi bakımı

Epizyotomi doğum sırasında düzensiz yırtıklar oluşumunu engellemek ve bebeğin başının daha rahat çıkmasını sağlayacak olan ve doktorunuz tarafından yapılan kesidir. Hastanede bulunduğunuz sürece doktorunuz tarafından takip edilecek bu kesinin bakımı için taburcu olduktan sonra da sizin dikkate etmeniz gereken noktalar şunlardır:

  • Size reçete edilen antiseptik solüsyonla pansuman (binde birlik Rivanollü solüsyon veya benzeri) günde 3 defa yapılmalıdır.
  • Reçetenize yazılan antibiyotik önerilen dozlarda kullanılmalıdır.
  • Kesi yeri kuru tutulmalıdır. Bu amaçla, sağlıklı olmayan bezler kullanılmamalı hijyenik pedler tercih edilmelidir. Pedler de sık sık (4-6 saatte bir) değiştirilmelidir.
  • Tuvalet sonrası temizlik, önden arkaya doğru yapılmalıdır.
  • Gerekirse, antiseptik solüsyonla pansuman tuvalet sonrası tekrarlanmalıdır.
  • Banyo yaparken ayakta duş şeklinde yıkanmayı tercih ediniz. Banyo sonrasında da kesi bölgesini mutlaka kurulayınız.
  • Kabız olmamaya dikkat ediniz. Bunun için posalı ve lifli yiyecekleri tercih etmelisiniz.
  • Sezaryenle doğum yapan hastalarda karın alt kısmında enine bir kesi mevcuttur. Bu kesinin ilk pansumanları hastanede iken doktorunuz tarafından yapılacaktır. Taburcu olduktan sonra bu kesi ile ilgili olarak sizin yapmanız gereken herhangi bir pansuman işlemi yoktur. Ancak, dikkat etmeniz gerekenler:
    • Genellikle, 1 haftadan sonra tam bir banyo yapmanızda herhangi bir sakınca yoktur. Öncesinde vücudunuzun diğer kısımlarınızı yıkayabilirsiniz ancak, kesi bölgesine su gelmemesine dikkat ediniz.
    • Giyeceğiniz iç çamaşırın sentetik olmamasını öneriyoruz. Ayrıca, çamaşırın lastiği tam kesinin üstüne denk gelmemeli daha yüksek kesimli çamaşırlar kullanılmalıdır.
    • Reçetenize yazılan antibiyotik önerilen dozlarda kullanılmalıdır.

Eğer; epizyotomi ya da sezaryen kesisinde ağrı, şişlik, kızarıklık, ısı artışı, kanama, dikiş açılması veya iltihaplı akıntı olursa acilen kliniğimize başvurmanız gerekmektedir.

Kanama, akıntı

Doğum sonrası kanama ve akıntı 4-6 hafta kadar sürer. Başlangıçta kırmızı olan akıntının rengi daha sonra kahverengi akıntı şeklini alacak, birkaç gün içinde giderek açılarak sarı daha sonra da beyaza yakın bir akıntı şeklinde devam edecektir. Bu dönemde, hijyenik pedler kullanılması tampon vb materyalin kullanılmaması önerilmektedir.

Eğer; kanama miktarı aşırı ise, 1 haftaya kadar kanama azalmamış veya rengi açılmamışsa, ya da kötü kokulu iltihaplı akıntı varsa acilen başvurmanız gerekir.

Rahminizin küçülmesi ve ağrılar

Doğum ve sezaryen sonrası erken dönemden itibaren içeride biriken kanın atılması ve kanama miktarının azaltılması açısından doktorunuz ve hemşirelerin size öğreteceği şekilde rahim masajı yapmanız gerekmektedir. Rahminizin eski boyutlarına gelmesi 6 haftayı bulacaktır.

Taburcu olurken gerekirse doktorunuz tarafından size yazılacak ilaçlar arasında rahmin kasılmasını sağlayan bir ilaç da bulunabilir (Meterjin, Metiler draje). Bu ilacı, 3 gün boyunca 8 saatte bir almanız gerekmektedir.

Emzirme sırasında, salgılanan hormonlarla rahminizde kasılmalar olacağından kramp şeklinde ağrı ve beraberinde kanama veya akıntının artması normaldir, endişelenmeyiniz.

Doğum sonrasında rahminizin kasılması, epizyotomiye (veya sezaryen olmuşsanız karındaki kesiye) bağlı olan ağrılar olacaktır. Bu ağrıların azaltılması amacıyla, size bebeğe zararı dokunmayacak ağrı kesiciler reçete edilecektir. Bunları, size belirttiğimiz dozlarda almanızda herhangi bir sakınca yoktur.

Beslenme ve demir hapı

Emziren anneler günde 800 ek kaloriye gereksinim duyarlar. Bunun yarısı yağ depolarınızdan sağlanmaktadır. Geri kalan kısmının (400-500 kalori) ekstradan alınması gereklidir. Emziren bir annenin fizik aktivitesine ve fiziğine göre 2000-2500 kalori alması gerekir. Gereken bu miktarın tüm besinlerden dengeli bir şekilde alınması gerekir. Genellikle, iştahınız bu konuda size yol göstericidir. Besinler, ana ve ara öğünler şeklinde alınmalıdır. Sağlıklı tüm gıdaları alabilirsiniz. Eğer, yedikleriniz bebeğinizi rahatsız ediyorsa (örneğin gaz yapan gıdalar), bunları almaktan kaçınabilirsiniz. Öğünleriniz şunları mutlaka içermelidir:

Taze meyve ve sebze, Tahıl ürünleri, Süt, yoğurt ve peynir, Yüksek proteinli yiyecekler (balık, et , tavuk vb.), bol sıvı almanız gereklidir. Süt miktarınızı artıracak en önemli faktör olan sıvı alımı loğusalıkta önemlidir. Günde 8-10 bardak su hedefiniz olmalıdır.

Sağlıksız ve suni katkılı gıdalar, kafeinli içecekler, alkol ve sigaradan sakınmalı ve en aza indirgemelisiniz. Doktorunuz önermediği bir ilacı kullanmaktan kaçınınız.

Gebelikte olan kan kayıplarını karşılamak amacıyla size taburcu olurken demir hapı da verilecektir. Demir hapını en az 3 ay kullanmanız gereklidir. Gerekirse doğum sonrası kontrollerinizde yapılan kan sayımı sonucunda bu süre doktorunuz tarafından uzatılabilir.


Fiziksel aktivite

Normal doğum sonrası fizik aktivite doğumdan kısa süre sonra başlanabilir. Aktivitenin başlangıcını; doğumun süresi ve zorluğu, epizyotomi veya sezaryen olması ve bireysel iyileşme faktörleri etkiler. Bu nedenle, bu süre her loğusa için farklılık gösterebilir.

Günlük, zorlayıcı olmayan aktivitelere kendinizi hazır hissettiğiniz anda başlayabilirsiniz. Genellikle, tüm loğusalar için tam fiziksel aktivitenin ve güçlendirici egzersizlerin 6 haftadan sonra yapılmasında sakınca yoktur.

Karnınızın sarkmaması için korse kullanmanız gereksizdir. Korse karın kaslarını tembelleştireceği için beklenen etkinin tersini yapabilir. Bunun yerine kasları güçlendirici egzersizler yapmak daha iyidir.


Cinsel İlişki ve Gebelikten Korunma

Cinsel ilişkinin başlaması için önerilen zaman 6 hafta, yani halk arasındaki ifadesi ile kırkınız çıktıktan sonradır.

Düzenli ve sık aralıklarla emziren annelerde süt gebelikten koruyabilir. Ancak, bu koruma her ay giderek daha az olmakta ve istenilen güvenilirlik düzeyinde olmamaktadır. Bu nedenle, doğum sonrası kontrole geldiğinizde (6. hafta) doktorunuz size doğum kontrol yöntemleri hakkında bilgi verecek ve sizin için en uygun yöntemin hangisi olduğu sizin de katkı ve istekleriniz doğrultusunda değerlendirilecektir.

BAŞVURMA GEREKTİREN ACİL DURUMLAR

Bebeğe ait;

  • sararma
  • Ateş (37,5° C ’nin üstünde)
  • Nefes almasında güçlük
  • Tekrarlayan aşırı kusma (beslenme sonrası kusma normaldir)
  • İdrar veya kakasında kan
  • Göbek kordonundan kanama veya akıntı
  • Aşırı ağlama
  • Aşırı uyuma
  • Beslenmeyi reddetme
  • Göz, göbek ve cinsiyet organlarından akıntı

Anneye ait

  • Aşırı kanama, pıhtılı-parçalı kanama
  • Akıntının rengi açıldıktan sonra tekrar kanlı olması
  • Kesi yerinde (epizyotomi veya sezaryen) ağrı, kızarıklık, şişlik, ısı artışı, kanama, akıntı veya yırtılma
  • Ateş (38 derecenin üstü)
  • Kötü kokulu akıntı
  • Memelerde ağrı, kızarıklık, şişme, ısı artışı
  • Bulantı, kusma
  • İdrar yaparken yanma, ağrı